عصر داراب؛ دکتر غلامحسین مهرابی؛ وقتی در داراب زندگی می کنی و در خیابان های آن قدم می زنی هیچ گاه به ذهنت خطور نمی کند که روزگاری نه چندان دور این شهر چگونه اداره می شد؟ این جا است که اسناد حافظه جامعه است و مسائلی که گاهی ممکن است فراموشمان شود را یادآوریمان می کنند. این بار به سراغ اسناد هشتاد سال پیش شهرداری می رویم و نگاهی به وضعیت این سازمان در هشتاد و سه سال پیش می کنیم. سندی از مرکز اسناد ملی ایران در مورد شهرداری داراب که البته در آن زمان بلدیه نامیده می شد و مسائل مالی آن، در آذرماه سال ۱۳۱۱ در دسترس داریم. با نگاهی به این سند ارزشمند می توان چگونگی اداره شهرداری را تشخیص داد و نیز این که در آن زمان امکانات بلدیه در چه حد بوده است؟
شهرداری داراب در سال ۱۳۰۵ با ریاست (شهردار) مرحوم حیدر خادمی و در منزل شخصی نامبرده در محله بازار تأسیس شد. از سال ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۲ شهردار داراب سرهنگ رفعتی بود که هم زمان حکومت نظامی داراب را هم بر عهده داشت. شهرداری داراب در آن زمان از امکانات و نیروی زیادی برخوردار نبود.
مشخص است که در آن زمان شهرداری فاقد وسیله نقلیه موتوری بوده و تنها وسایل نقلیه شهرداری سه رأس الاغ بوده است که هزینه جو، کاه و علیق این چهارپایان در آن ماه یکصد و بیست ریال یا به عبارت دیگر فقط دوازده تومان بود. البته در این ماه شهرداری وسایل این چهارپایان را نو کرده بود که شامل سه عدد خوره ( گاله) و ریسمان و طناب بوده جمعاً پنجاه ریال می شد.
شهرداری دارای یک نویسنده و محاسب و پیشخدمت بود که حقوق ماهیانه وی سی و پنج تومان بود. کارمند دیگر شهرداری تحصیلدار بود که ماهیانه هشت تومان درآمد داشت. حقوق مامورین تنظیف شهر نیز جمعاً شصت و یک تومان می شد.
برای روشنایی شهر از چراغ های نفت سوز استفاده می شد که هزینه یک ماه آن سی و یک تومان محاسبه شده است. البته هزینه کبریت و فتیله ۲۵ ریال و مخارج تعمیر چراغ های بلدیه ۱۵ ریال بود که باید به هزینه فوق اضافه نمود.
البته شهرداری به امور خیر هم می پرداخت و در سند مذکور دو مورد از کمک شهرداری به دو نفر زن بی بضاعت ذکر شده است که به نفر اولی ۲۱ ریال و به نفر دومی ۲۲ ریال کمک شده است.
شهر مخارج دیگری هم داشته است از جمله ساختمان راه و آب معابر عمومی که ۲۲ ریال خرج آن در ماه شده است و بابت کاغذ و پاکت و مرکب بلدیه ۱۴ ریال و بابت کاغذ و پاکت و مرکب مالیه ۱۰ ریال در آن ماه هزینه شده است.
آن چه گفتیم از مخارج شهرداری در یک ماه بود، اما شهرداری درآمد خوبی هم داشت که از چند راه به دست می آمد از جمله عوارض قپانداری که ۱۶۸۲ ریال گرفته شده بود و عوارض مستغلات ۲۴ ریال و عوارض دخانیات ۱۱ ریال و مرسومات ۳۹۵ ریال، عوارض دکاکین یا مغازه ها ۹۶ ریال و عوارض منازل مسکونی ۸۷۶ ریال بوده که نشان می دهد درآمد آن بیشتر از مخارج آن بوده است.
سلام
بسیار بسیار عالی.
چه خوش خط و منظم و تمیز و واضح نوشته.
از برادر بزرگوار جناب دکتر مهرابی خیلی ممنونیم.
همچنین از مدیر محترم عصر مردم داراب جناب مهندس زارعی تشکر ویژه مینمایم.
یاعلی
جالب بود واقعا داراب عجب شهری بوده .
ما ارادتمند بچه های بلدیه هستیم
عصر مردم بلدیه
با سلام
شهردار بودن كار بسيار سختيه .
ولي آقاي مهندس سلامي نژاد شهردار وقت از عهدش بر اومده واقعا دست مريضا
خسته نباشي .
واقعا جالب بود.
یه گزارش هم از شهرداران از ابتدا تا انتها تهیه نمایید.
بسیار عالی و زیبا بود. این سند نشان دهنده نظم در بلدیه داراب بوده است. از دکتر مهرابی و سایت عصر داراب بی نهایت متشکریم