جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳ 20 رمضان 1445 Friday, 29 March , 2024 ساعت تعداد کل نوشته ها : 1989 تعداد نوشته های امروز : 0 تعداد دیدگاهها : 1577×
  • اوقات شرعی

  • سرآمدان داراب در مجموعه اثر آفرینان

    شناسه : 1960 ۲۶ آبان ۱۳۹۴ - ۲۲:۴۳ 4666 بازدید ارسال توسط :

    عصر داراب؛ جلیل سلمان؛ مجموعه شش جلدی و ارزشمند اثرآفرینان درباره زندگینامه نام آوران فرهنگی ایران از آغاز تا سال ۱۳۰۰ هجری شمسی تهیه شده توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگی می باشد که چاپ دوم آن در سال ۱۳۸۴ به انجام رسیده است. در این مجموعه نفیس به نام تنی چند از عالمان و […]

    سرآمدان داراب در مجموعه اثر آفرینان
    پ
    پ

    عصر داراب؛ جلیل سلمان؛ مجموعه شش جلدی و ارزشمند اثرآفرینان درباره زندگینامه نام آوران فرهنگی ایران از آغاز تا سال ۱۳۰۰ هجری شمسی تهیه شده توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگی می باشد که چاپ دوم آن در سال ۱۳۸۴ به انجام رسیده است.
    در این مجموعه نفیس به نام تنی چند از عالمان و شاعران شهرستان داراب اشاره و شرح کوتاهی از زندگی آنان تشریح شده است که به آنها اشاره می نماییم.

    در صفحه ۲۸۷ از جلد سوم کتاب اثر آفرینان از « شاه محمد دارابجردی» و در صفحه ۳۴۵ از « شوقی دارابجردی» بشرح ذیل نام برده شده است:

    -شاه محمد دارابجردی، فرزند عارف شیرازی. (سنه یازدهم قمری)
    شاعر، متخلص به عارف و شاه. ایشان از داراب ِ شیراز بود. نزد شیخ بهایی تلمذ کرد. در شوشتر مدتی نزد قاضی نورالله شوشتری (شهادت ۱۰۱۹ قمری) به همراه صفایی شوشتری ( م ۱۰۷۴ قمری) به مقابله حدیث پرداخت. او در هر علمی آگاهی داشت. حزین لاهیجی در روزگار جوانی در شیراز نزد وی تلمذ کرده است و گوید او در شیراز درگذشت. شاه محمد به قصد زیارت عتبات از ایران خارج شد و پس از زیارت، در ۱۰۶۲ قمری به هند رفت. در ۱۰۶۶ قمری به قصد زیارت امام رضا (ع) به ایران بازگشت و پس از زیارت امام رضا (ع) و زیارت مزار شاه قاسم انوار در تربت جام و سفر به شیراز و اصفهان به هند بازگشت و در ۱۰۷۶ قمری تذکره « لطائف الخیال» را تکمیل کرد. او در سال ۱۰۸۳ قمری به ایران بازگشت و در اصفهان نصرآبادی او را دیدار کرد. به آورده نصرآبادی از خَیّرین روزگار خود بود و به نیازمندان کمک می کرد.
    از دیگر آثار وی: رساله « لطیفه غیبیه» در شرح مشکلات دیوان حافظ، « مقامات السالکین» ، در مصطلحات موسیقی و آرای دانشمندان اسلامی درباره روایی و ناروایی غناء می باشد.

    منابع ذکر شده در ذیل توضیحات شاه محمد دارابجردی: تاریخ ادبیات ایران جلد پنجم، ۱۷۹۱ و ۱۷۹۳- تاریخ تذکره های فارسی، جلد دوم، ۸۷-۹۹ -تذکره المعاصرین ۱۱۱-۱۱۳ و ۲۴۵ -تذکره نصرآبادی۱۸۶-الذریعه، جلد نهم، ۴۹۷و ۹۹۶ و ۹۹۷ -ریاض العلماء، جلد پنجم، ۲۷۴ و ۲۷۵ -صبح گلشن ۲۲ -فرهنگ سخنوران ۴۹۱ -کاروان هند، جلد دوم، ۸۵۴-۸۵۰ -مخزن الغرائب، جلد دوم، ۱۰۴۱-۱۰۴۲
    -شوقی دارابجردی(سنه دهم قمری). شاعر، از معاصران میر تقی اوحدی بود و از اوست:
    ز ناز گر چه سخن با من آن صنم نکند
    بدان خوشم که سخن از رقیب هم نکند
    منابع ذکر شده در ذیل توضیحات شوقی دارابجردی: تاریخ نظم و نثر ۶۵۳- الذریعه، جلد نهم، ۵۴۹- صبح گلشن ۲۲۸-۲۲۹- فرهنگ سخنوران ۵۲۶

    در صفحه ۳۴۲ از جلد چهارم کتاب اثر آفرینان از « قدسی شیرازی» و در صفحه ۱۳۶ از « عالمی دارابگردی» بشرح ذیل نام برده شده است:

    – قدسی شیرازی، سید محمد حسینی، فرزند میرزا سلطانعلی دارابی(۱۲۸۸-۱۳۶۱ قمری)
    خطاط، مصحح ، شاعر و متخلص به قدسی. اصلش از دارابجرد فارس بود.
    در شیراز به دنیا آمد و همانجا نشو و نما یافت.از خواص شاگردان شیخ مفید، صاحب «مرآت الفصاحه» بود که توانست در خدمت استاد در زمینه علوم ادبی و کلام و حکمت بهره ها برد. خط نستعلیق را نیکو می نوشت و از سبک میرعماد حسینی پیروی می کرد. در سرودن اشعار عربی و فارسی ذوق و طبعی سلیم و مستقیم داشت.در شیراز در گذشت .
    از آثارش : « دیوان شعر» ، « حظائر القدس» ، در کلمات و کرامات استادش شیخ مفید ، « فردوس الکمال» ، مشتمل بر تفسیر بعضی از آیات و شرح برخی از احادیث و پاره ای از حکم.

    منابع ذکر شده در ذیل توضیحات جناب قدسی دارابجردی: آثار عجم۸۰-۷۸- تذکره طلعت۲۰۲-۲۰۴- حدیقه الشعراء، جلد دوم، ۱۴۲۴-۱۴۲۶- دانشمندان و سخن سرایان فارس، جلد چهارم، ۱۹۵-۱۹۹ – زندگینامه رجال و مشاهیر، جلد سوم، ۱۰۸- شرح حال رجال، جلد ششم، ۱۹۸-۱۹۹- فرهنگ سخنوران ۷۴۱- مرآت الفصاحه ۵۰۰-۵۰۱

    -عالمی دارابگردی، میرزا سهراب(وفات ۹۷۵ قمری):
    وی شاعر بود. در عهد شاه طهماسب صفوی در شیراز اقامت داشت و در همان شهر از دنیا رفت. اشعاری از او بجا مانده است. ] در فارسنامه و دیگر منابع ایشان اهل داراب معرفی شده اند[.

    منابع ذکر شده در ذیل توضیحات عالمی دارابگردی:آثار عجم۱۰۳- تاریخ نظم و نثر۴۷۰- تذکره روز روشن ۵۱۶-۵۱۷-دانشمندان و سخن سرایان فارس جلد سوم، ۵۶۴- الذریعه، جلد نهم ۶۷۶-فارسنامه ناصری ،جلد دوم ۱۳۱۵- فرهنگ سخنوران ۶۱۱-مجمع الخواص ۲۴۵-۲۴۴-مرآت الفصاحه ۳۹۶-۳۹۷

    در صفحه ۲۸۲ از جلد پنجم کتاب اثر آفرینان از « مقیم دارابی» بشرح ذیل نام برده شده است:

    -مقیم دارابی، خواجه محمد، فرزند محمد حسین بیگ:(سنه یازدهم قمری):
    وی شاعر، و متخلص به «مقیم» بوده است. در دارابگرد (دارابجرد) فارس به دنیا آمد و در کربلا نشو و نما یافت و تحصیل کمال کرد. در علم سیاق و حساب و انشا مهارت داشت و خط شکسته را نیکو می نوشت و گاهی اشعاری نیز می سرود. مقیم؛ مدتی در هندوستان در ملازمت داراب خان(م ۱۰۳۳ ق) ، پسر خان خانان عبدالرحیم خان، به سر برد و در فتح دکن، در سال ۱۰۲۶ قمری ، در رکاب او بود. وی در باب این فتح ابیاتی در مدح داراب خان و فرزندانش سرود.
    از اوست:
    گر عکس عارض تو فتد سوی آینه
    بینند پشت آینه، چون روی آینه
    منابع ذکر شده در ذیل توضیحات مقیم دارابجردی: فرهنگ سخنوران(۸۷۰) ، کاروان هند(۲/۱۳۳۵) ، مآثر رحیمی(۴/۱۴۱۹-۱۴۲۳).

    استخراج و ارائه : جلیل سلمان
    ۲۵/۰۸/۱۳۹۴

    ثبت دیدگاه

    یک پاسخ برای “سرآمدان داراب در مجموعه اثر آفرینان”
    1. بسیار بسیار عالیه
      به فکر باشیم که ما چه اثری بر جا می گذاریم.