جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳ 20 رمضان 1445 Friday, 29 March , 2024 ساعت تعداد کل نوشته ها : 1989 تعداد نوشته های امروز : 0 تعداد دیدگاهها : 1577×
  • اوقات شرعی

  • بذرهایی که پنبه کاران دارابی را نقره داغ کردند!!

    شناسه : 7835 ۲۱ مهر ۱۳۹۶ - ۲۰:۲۹ 4318 بازدید ارسال توسط :

    پنبه یکی از مهمترین اقلام کشت تابستانه در ایران است.کشت این گیاه زراعی قدمتی بسیار طولانی در ایران و استان فارس دارد و نقش بسیار مهمی در تولید الیاف، روغن، خوراک دام، صنایع دستی و اشتغالزایی بویژه در جوامع روستایی دارد. شهرستان داراب مهمترین مرکز کشت پنبه در جنوب کشور و استان فارس است. در […]

    بذرهایی که پنبه کاران دارابی را نقره داغ کردند!!
    پ
    پ

    پنبه یکی از مهمترین اقلام کشت تابستانه در ایران است.کشت این گیاه زراعی قدمتی بسیار طولانی در ایران و استان فارس دارد و نقش بسیار مهمی در تولید الیاف، روغن، خوراک دام، صنایع دستی و اشتغالزایی بویژه در جوامع روستایی دارد.
    شهرستان داراب مهمترین مرکز کشت پنبه در جنوب کشور و استان فارس است. در سال هایی که خشکسالی عامل محدود کننده در کشاورزی نبود و آب به وفور در جای جای شهرستان داراب جاری بود، کشت این محصول با برکت هم رونق فراوانی داشته است.
    تا سال های متمادی مهمترین بذرهایی که در منطقه داراب کشت می شد ارقام داخلی بختگان و گلستان بود که عملکردی بین۴٫۵ تا ۶ تن در هکتار داشتند و در دوره هایی تا ۷ تا ۸ تن نیز از عملکرد این ارقام گزارش شده است همچنین رقمT2در سال های اخیروارد مزارع داراب شد که بسیار زودرس، پرمحصول و مناسب برداشت مکانیزه است.
    با گسترش خشکسالی در شهرستان داراب؛ سطح زیر کشت پنبه نیز به شدت کاهش یافت به کمتر از ۴۰۰۰ هکتار رسید، این میزان سطح زیر کشت پنبه نه تنها باعث شد تا تعداد زیادی از کشاورزان بیکار شوند بلکه با بروز بحران آب و فرار گرفتن گیاه در معرض تنش خشکی، عملکرد در واحد سطح هم کاهش پیدا کرد، در نتیجه به اقتصاد خانواده هایی که امرار معاشی جز کشاورزی و بخصوص کشت پنبه نداشتند لطمه وارد شود.
    شرکت پنبه کاران داراب که یکی از مهمترین خریداران پنبه و یکی از تولید کنندگان بذر پنبه در جنوب کشور است برای افزایش عملکرد پنبه در واحد سطح و کاهش میزان آب مصرفی، اقدام به وارد کردن چند رقم بذر پنبه از شرکت ترکیه ای بنام پروژن کرد که بنا بر ادعای این شرکت ارقام وارداتی بسیار زودرس، پرمحصول بوده ومصرف آب را کاهش می دهند. در سال ۱۳۹۴ ارقام؛ Karizm, BA440، TG2018 و Flash با نظارت شرکت ترکیه ای در سطح ۵۰۰ هکتار از اراضی شهرستان داراب در دو روستای شهنان و خیر آباد که بلحاظ آب و زمین از کیفیت بالایی برخوردارند به صورت پایلوت کشت شد. علیرغم ادعای وارد کنندگان مبنی بر عملکرد های بسیار بالا حتی تا ۱۰-۱۲ تن اما عملکرد متوسط این ارقام در در دو روستای یاد شده ۴۰۰۰ کیلوگرم بود زیرا مزارعی با تولید ۲۰۰۰ کیلوگرم در هکتار هموجود داشت. همچنین این ارقام از رقم های داخلی مانند گلستان، T2 و شایان هم دیرس تر بوده و مصرف آب بالاتری داشتند و مشکلاتی مانند عدم سبز شدن بذور در برخی مزارع وجو داشت.
    با همه این اوصاف برخی کشاورزان از عملکرد ۵-۶ تن در هکتار برخوردار بودند که این خود می توانست دلیلی برای ترغیب دیگر کشاورزان برای کشت بذرهای ترکیه ای باشد.
    با آغاز فصل کاشت پنبه در سال ۱۳۹۵تعداد زیادی از کشاورزان بدلیل تجربه موفق سایر پنبه کاران در کشت بذرهای ترکیه ای؛ اقدام به خرید بذر پنبه وارداتی از شرکت پنبه کاران داراب نمودند. تولید پنبه در بسیاری از مزارع افزایش یافته بود و همه پنبه کاران راضی از بذر خریداری شده راضی بودند، برداشت برخی کشاورزان کهنه کار از مزارع پنبه در اولین سال برداشت بین ۵-۶ تن رسیده بود و این برای کشاورزان نوید تولید بیشتر در واحد سطح می داد و آنان را ترغیب می کرد تا برای سال های آتی نیز از همین بذرهای ترکیه ای استفاده کنند.
    سال ۹۶ سالی بود که پس از ۲ سال کشت نسبتاً موفق؛ کشاورزان بیشتری به کشت ارقام ترکیه ای ترغیب شده بودند. برخی شنیده ها از کشت۵۰۰۰ هکتاری پنبه در شهرستان داراب در سال ۹۶ خبر می دهد که نسبت به سال های اخیر رشد قابل ملاحظه ای داشته است هرچند ممکن است این آمار اندکی کم یا زیاد باشد. متأسفانه در ابتدای تحویل بذور پنبه به کشاورزان بنا به دلایل نامعلومی این بذر ها بعنوان خوراک دام به کشاورزان فروخته شد و از برخی کشاورزان نیز تعهدی برای عدم اعتراض به بذرهای دریافتی اخذ شد که این خود جای تأمل دارد که چرا باید بذر دلینته به عنوان خوراک دام به کشاورزان داده شود در حالی که بسیاری از پنبه کاران داراب عضو شرکت پنبه کاران هستند و از افراد شناخته شده در کاشت پنبه بوده و دلیلی برای فروش بذر پنبه بعنوان علوفه به آنها وجود ندارد. تولید بذرهای جدید نه تنها تأئید هیچ مرجع علمی مانند مؤسسه گواهی نهال و بذر نداشت بلکه بدلیل بازار تولید ارقام خارجی تأئید نشده هر دلالی به خود اجازه می داد تا بذر دست به تولید و فروش زده و آشفته بازاری در تولید بذر پنبه ایجاد شود.
    اما با آغاز فصل رویش پنبه؛ کشاورزان کم کم متوجه شدند که در روند رشد بوته های پنبه اشکالاتی بروز کرده است، کوتولگی، بد سبری، زرد شدن بوته، گلدهی کم، غوزه های کوچک، الیاف نامناسب کوتاهی بوته ها از مهمترین مشکلاتی بود که در پنبه های کشت شده تا شهریور ماه به چشم می خورد،گر چه ناهمگونی رشد در ارقام داخلی هم قابل مشاهده بود این مقدار کم و قابل توجه نبوده است.
    تا کنون برای این عارضه نام خاصی پیشنهاد نشده است. برخی اطلاعات از وضعیت کشت ارقام پنبه نشان می دهد که بین ۴۰۰تا ۵۰۰ هکتار از اراضی با ارقام وارداتی لیبل دار وارداتی کشت شده و حدود ۴۰۰۰ هکتار هم از بذرهای استحصال شده از پنبه های سال ۹۵ کشت شده است. تا کنون آمار درستی از میزان خسارت ارائه نشده اما از ۳۰ تا ۷۰ درصد تخمین زده می شود.
    با توجه به افزایش نگرانی کشاورزان و ارسال گزارش هایی به مسئولین جهاد کشاورزی فارس و وزارت جهاد کشاورزی اکیپ های مختلفی در قالب گروه های تحقیقاتی، مدیران و کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی، مؤسسه نهال و بذر، پنبه و دانه های روغنی، گیاهپزشکی و… از مزارع پنبه داراب بازدید کرده اند که حضور کشاورز معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی از مهمترین این بازدیدها بود.
    آنچه مسلم است قاطبه کارشناسانی که از مزارع بازدید کرده ان
    هر چند هنوز فصل برداشت فرا نرسیده و همه امیدها به روزهای آغازین و اواسط فصل پائیز دوخته شده تا در مهر و آبان ماه، قدری سرما دیرتر خودش را نشان دهد شاید بوته های پنبه در مدت باقی مانده بتوانند ره شش ماهه را در یک ماه آتی طی کنند و برکت را به سفره کشاورزان سرازیر نمایند اما اگر روند به همین گونه طی شود خسارت کشاورزان پنبه کار دارابی بیشتر از حد تصور خواهد بود. با عنایت به اینکه افراد زیادی اعم از کارشناسان و مدیران کل حوزه های مختلف وزارت جهاد کشاورزی از مزارع آسیب دیده بازدید کرده اند اما تا کنون عامل اصلی خسارت به مزارع پنبه مشخص نشده است عده ای همه تقصیرها به گردن آب و هوا و تغییرات دمایی در فصل رشد و وزش بادهای موسمی و گرم می دانند و عده دیگری بذر های کاشته شده را مقصر اصلی خسارت به مزارع پنبه معرفی می کنند اما مسئولین هواشناسی آب و هوا را بی تقصیر می دانند زیرا در ایامی که برخی؛ تغییرات دمایی را بهانه ای برای ایجاد خسارت می دانند، آمارها نشان می دهد تغییرات بسیار جزیی بوده و نمی تواند تا این اندازه در ایجاد خسارت به مزارع پنبه نقش داشته باشد.
    اما مشکل بذرهای ناورغوب می تواند جدی ترین گزینه خسارت به پنبه کاران باشد زیرا این بذرها که از نسل سوم پنبه های وارداتی کاشته شده اند ممکن است از قوه نامیه مناسبی برخوردار نباشند و توان تولید بوته های مناسب با قدرت رشد و تولید محصول بالا را نداشته باشند. البته بنا به نظر برخی کارشناسان بد سبزی در مزارع مربوط به کیفیت بذر تئزیعی در بین کشاورزان است اما ناهمگونی رشد و تنزل رشد بوته ها و نقصان شدید باردهی از سال ۹۵ به ۹۶ می تواند به عدم پایداری ویژگی های و تولید این ارقام مربوط شود زیرا ارقام تولیدی بدرون آنکه از فیلتر هیچ گونه آزمایشی عبور کنند به صورت توده ای وارد شده و در اختیار کشاورزان گذاشته شده است و البته این را هم نباید از نظر دور داشت که سال ۹۶ عمده بذر فروخته شده به کشاورزان بذرهای تولیدی داخل از ارقام خارجی است که ممکن است بدون نظر شرکت ترکیه ای استحصال شده باشند. با همه این تصورات، چند سئوال باقی می ماند که پاسخ به آن وظیفه دست اندر کاران وزارت جهاد کشاورزی و سازمان جهاد کشاورزی فارس است:
    ۱- چه کسی یا چه سازمانی مقصر اصلی فروش بذر های نامرغوب به کشاورزان دارابی است؟
    ۲- اگر ارقام پایلوت کشت شده دارای تولید بالایی بوده اند چرا در سال بعد بذرهای جدید نیز وارد شده اند؟
    ۳- چرا از انجام آزمایشات مورد لزوم بر روی این ارقام خودداری گردید؟ انجام این آزمایشات بسیار آسان بوده و نه تنها جلو خسارت به کشاورزان می گرفت بلکه به بسیاری از سئوالات پاسخ روشن و مستدل می داد.
    ۴- چرا با وجود اینکه هنوز سال سوم عملیات کشت های تحقیقاتی مربوط به بذرهای وارداتی به پایان نرسیده اقدام به بذر گیری و فروش پنبه دانه به کشاورزان نموده اند؟
    ۵- خسارت وارده به کشاورزان را چه نهادی پرداخت خواهد کرد؟ آیا بیمه محصولات کشاورزی شامل این نوع خسارت می شود و آیا بیمه زیان کشاورزان را جبران می کند؟
    ۶- اگر شرکت ترکیه ای مقصر باشد؛ آیا در قراردادی که با این شرکت تنظیم شده برای جبران خسارت وارد شده به کشاورزان تمهیدات لازم پیش بینی شده است؟
    ۷- با وجود خسارت وارد شده به کشاورزان و مشخص شدن نامرغوب بودن بذرهای تولید شده از مزارع آیا برای فصل بعدی کشت، بذر مورد نیاز کشاورزان تأمین خواهد شد؟
    گر چه ممکن است در نهایت همه تقصیرها به گردن آب و هوا و یا بذر نامرغوب بیفتد اما آنچه باید مورد توجه واقع شود مدیریت های غیر علمی در چنین مواردی است که با اتخاذ تصمیمات نا بهنگام و غیر کارشناسی و خدای ناکرده سودجویانه؛ سرمایه های ملی و مردمی را تباه می کنند و خسارت های جبران ناپذیری به کشور و مردم وارد می نمایند.
    امید که دست خداوند از آستین طبیعت به در آید و بار دیگر رنج کشاورزان را با افزایش محصول و پر کردن سفره های این قشر زحمت کش جبران نماید.
    باشد تا شاید مسئولین از جمله مدعی العموم نیز با ورود به این جریان از ا پایمال شدن حق کشاورزان جلوگیری به عمل آورد.
    پایگاه خبری و نشریه عصر داراب آماد است تا نظرات مسئولین را درا ین خصوص دریافت و در اختیار کشاورزان محترم قرار دهد.

     

    ثبت دیدگاه

    یک پاسخ برای “بذرهایی که پنبه کاران دارابی را نقره داغ کردند!!”
    1. جالب اینجاست بذر مرغوب سال های قبل، دیگه وجود نداره…